Opdracht 12: Filmanalyse
Film: Grimaldo, A. (Prod.), & Leone, S. (Reg.). (1966). The Good, the Bad and the Ugly. Beverly Hills: United Artists.
Zonder enige twijfel hoort The Good, the Bad and the Ugly thuis binnen het oeuvre van regisseur Sergio Leone. Net zoals andere klassiekers binnen zijn regielijst is deze film een perfect voorbeeld van een typische Leonefilm. Hoewel Leone slechts zeven films geregisseerd heeft, wordt hij wel gezien als de vader van de zogenaamde spaghettiwesterns, waar deze film een mooi voorbeeld van is.
Opvallend is dat deze westernklassieker een wel heel duidelijke Leonestempel met zich mee draagt: hoewel er heel wat actie gepaard gaat met spectaculaire en bijna epische beelden, is het verhaal dat de film meegeeft vrij minimaal. Zoals wel vaker het geval is bij Leonefilms is de verhaallijn zelf ondergeschikt aan de vormgeving ervan. Een goed voorbeeld is het begin van de film. Gedurende maar liefst tien minuten zien we niets dan beelden en personages die hun ding doen, zoals elkaar overhoop schieten. Pas na tien minuten worden de eerste woorden gewisseld, en die zijn dan nog heel minimaal. Dialoog is ook nauwelijks te vinden. Als er dan toch iemand is die heel wat tekst binnen één scène afratelt, gaat het meestal niet om een hoofdpersonage. Ook in The Good, the Bad and the Ugly zien we voornamelijk sterke, zelfstandige hoofdpersonages die niet te veel woorden vuil willen maken aan zinloze teksten. Wanneer zij hun mond open doen is het meestal voor het uiten van kant-en-klare oneliners.
Kortom: The Good, the Bad and the Ugly ademt gewoon ‘Sergio Leone’.
Opvallende/symbolische beeldcomposities
In The Good, the Bad and the Ugly wordt veelvuldig gebruik gemaakt van weldoordachte beeldcomposities. Heel wat scènes lijken in eerste instantie wat ‘over the top’ maar hebben achterafgezien een grote meerwaarde. Enkele voorbeelden:
Nadat ‘Blondie’ zijn partner in crime, Tuco, achterliet in de woestijn besluit deze wraak te nemen. Hij dwingt Blondie ertoe om zonder water, hoed of enige vorm van bescherming tegen de zon door de woestijn te trekken. Terwijl Tuco met een parasol op zijn paard door de woestijn gaat zien we zijn voormalige partner hulpeloos strompelen. Op een bepaald moment zien we bovenstaand shot. De twee mannen strompelen in de verte. Ze zijn slechts kleine vlekjes op het scherm. De rest van het beeld is enkel woestijn en lucht. Je hoeft het niet ver te zoeken. Dit shot insinueert duidelijk de leegte en genadeloosheid van de woestijn. Als kijker begin je bijna zelf te lijden van de brandende, moordende hitte en drukkende leegte. Een weldoordacht beeld dus!
Hoewel het bij een film van drie uur zeker niet oninteressant is om beeldcomposities te bespreken die ver van elkaar verwijderd zijn, kan ik het niet laten om dit beeld te bespreken. We zijn maar enkele minuten verder in de film en bevinden ons nog steeds in de woestijn waar Blondie nog lang niet van zijn straf af is, maar toch zien we hier al meteen een nieuw sterk beeld.
Aan de hand van een close up zien we hoe Tuco al lachend geniet van fris water. Hij heeft tevens niet veel last van de zon dankzij zijn parasol. Op de achtergrond zien we Blondie echter afzien in de hitte. Zijn knieën zijn al wat gebogen wat de last die hij met zich meedraagt benadrukt. Maar nog veel interessanter is de verhouding die we zien tussen Tuco en Blondie. De wraaknemer zit hoog op zijn paard en geniet van het uitzicht dat zijn creperende rivaal hem biedt. Blondie daarentegen is maar een vrij klein mannetje in het beeld. We zien hier duidelijk hoe Tuco de touwtjes in handen heeft en zowel letterlijk als figuurlijk boven Blondie staat. Blondie zelf kan daarentegen niets anders dan zijn straf ondergaan en lijkt zo klein dat hij met één slag of stoot platgedrukt kan worden door zijn welgestelde ex-collega. We zien dus dat de filmmakers bij slechts één thema (het straffen van iemand door hem de woestijn te laten doortrekken) gebruik maken van verschillende efficiënte technieken.
Je kan The Good, the Bad and the Ugly niet bespreken zonder dit wereldberoemde, fenomenale en klassieke shot aan te halen. Wat je ziet is een screenshot die ik genomen heb tijdens de eindconfrontatie. The Good, the Bad en the Ugly staan als hoofdpersonages klaar voor een beslissend duel. Continue en steeds sneller na elkaar worden close ups van de gezichten en daarna ogen getoond. Dit doet men duidelijk om de spanning maar ook de precisie te benadrukken. Het gaat hier namelijk om drie getalenteerde gunslingers. Hoe het ook zal uitdraaien, het wordt onvergetelijk. Dat lijken de close ups te willen zeggen. De spanning is te snijden en dat wordt duidelijk verteld door de ogen die kalm maar inschattend in beeld gebracht worden.
Daar komt bij dat de plaats van het duel ook niet vergeten mag worden. Op een gigantische begraafplaats, te midden van honderden graven, staan de drie mannen klaar om elkaar het graf in te schieten (wat ironisch genoeg ook letterlijk gebeurt).
Dat zien we in onderstaande screenshot. Het kerkhof insinueert de dood die extreem dichtbij is. We weten als kijker dat één of twee van hen – of misschien alle drie wel – binnen afzienbare tijd in datzelfde kerkhof zal liggen. Opnieuw is hier dus mooi gebruik gemaakt van tactische shots en welgekozen locaties. Het hele duel is in feite één groot metaforisch gebeuren.
Opvallende camerabewegingen
Een camerabeweging die vaak gebruikt wordt is het volgen van personen of gebieden. Er wordt dan vaak een draaiende beweging gebruikt waarbij het panorama van de scène mooi in beeld komt. Dit geeft als effect dat de kijker een idee krijgt van het de kolossale gebieden waar de personages door reizen. Vooral bij de woestijnen in de film heeft deze zogenaamde ‘pan-beweging’ een goed effect.
Ook opvallend is de uitzoomende beweging die de camera maakt wanneer er een trein aankomt bij het krijgsgevangenenkamp. De trein is duidelijk een groot, massief en indrukwekkend staaltje technologie. De personen bij de sporen moeten snel aan de kant en ook de camera deinst terug om dat gevoel ook vast te zetten voor de kijker.
