Opdracht 2: Kortverhaal

Een droevig ongeval – Gerard Walschap

Voor deze opdracht lazen we een kortverhaal en besproken het in een groep van drie personen:
Simon Jansen
Elias de Bruyn
Nathaniël Dubois

Gerard Walschap [1898 - 1989]

 

Simon:

Vragen:

-          Waarom is Van Oudenaerden zo geobsedeerd door zelfmoord?

-          Worstelde de auteur, Gerard Walschap, misschien zelf met zelfmoordgedachten?

-          Waarom smeekt Van Oudenaerden zijn vriend om tegen een boom te rijden? Waarom wil hij zijn vriend er bij betrekken?

-          Waarom blijft zijn vriend zo rustig bij de zelfmoordgedachten van Van Oudenaerden?

-          Waarom blijft Van Oudenaerden zijn zelfmoord uitstellen?

-          Weet zijn vrouw dat hij al die tijd snakte naar de dood?

-          Waarom wil hij zijn dood zo pakkend en glorieus maken?

-          Waarom wilt Van Oudenaerden dat zijn doodsrede na duizend jaar nog steeds actueel is?

-          Waarom wachtte hij niet op een natuurlijke dood, nu hij toch al zo oud was?

-          Duwde het leven hem weg of trok het mysterie van de dood hem aan?

-          Vond hij het zelf niet immoreel om zijn vrouw en kinderen mee in de dood te willen sleuren?

-          Waarom besloot hij het thuis te doen, en niet bijvoorbeeld aan de trappen van de Beurs in Brussel, waar hij eerst aan      dacht?

-          Wat zijn de titels van zijn boek en zijn bloemlezingen?

-          Waarom denkt de vriend dat de zelfmoordgedachten na twee drie jaar wel over zullen gaan?

-          Op welke leeftijd sterft Van Oudenaerden?  

(persoonlijke) Hamvragen:

* Duwde het leven hem weg of trok het mysterie van de dood hem aan?

* Weet zijn vrouw dat hij al die tijd snakte naar de dood?

* Waarom wachtte hij niet op een natuurlijke dood, nu hij toch al zo oud was?

 

Elias:

Vragen:

-          Hoe is het zover kunnen komen dat hij zelfmoord wilt plegen?

-          Heeft de schrijver dit kortverhaal over zelfmoord met een doel geschreven?

-          Is Van Oudenaerden een diepgelovig man?

-          Heeft Van Oudenaerden iets schokkends meegemaakt vroeger dat hem nu maakt hoe hij nu denkt en handelt?

-          Zijn hij en zijn vrouw gelukkig samen?

-          Was het een ongeval of pleegde hij uiteindelijk toch zelfmoord?

-          Wat hoopt Van Oudenaerden te bereiken met zelfmoord?

-          Hoe kwam Van Oudenaerden voor het eerst in contact met het onderwerp ‘zelfmoord’?

(persoonlijke) Hamvragen:

* Heeft de schrijver dit kortverhaal over zelfmoord met een doel geschreven?

* Heeft Van Oudenaerden iets schokkends meegemaakt vroeger dat hem nu maakt hoe hij nu denkt en handelt?

 

Nathaniël:

Vragen:

-          Wat bedoelt de schrijver met de nieuwe tijd?

-          Waarom wil hij toch zelfmoord plegen als hij levenslustig is?

-          Waarom vond hij het geweer de beste oplossing?

-          Welke gedachten had hij over zelfmoord?

-          Waarom pleegde hij nooit zelfmoord wanneer hij er de kans toe kreeg?

-          Heeft hij hulp proberen zoeken?

-          Zullen zijn naasten ooit te weten komen hoe het werkelijk zat?

-          Vindt hij het nieuws écht belangrijk, of is het slechts een excuus tot uitstel?

(persoonlijke) Hamvragen:

* Welke gedachten had hij over zelfmoord?
* Waarom wil hij toch zelfmoord plegen als hij levenslustig is?

DEFINITIEVE HAMVRAGEN + GEZAMELIJKE ANTWOORDEN:

1) Duwde het leven hem weg of trok het mysterie van de dood hem aan?

In eerste instantie komt Van Oudenaerden bij mij niet over als een diepongelukkig man. Hij lijkt me vrij levenslustig en nieuwsgierig. Hij heeft uiteraard wel wat donkere momenten meegemaakt in zijn leven. Een voorbeeld hiervan is het feit dat hij samen met zijn vriendinnetje wegloopt van huis. Daarna trouwt hij met haar, maar ze blijkt net zo te zijn zoals alle andere vrouwen. Daar bovenop wilt zij niet zoveel kinderen als hij, waarmee ze zijn christenideaal in duigen doet vallen. Zo heeft hij zijn persoonlijke portie problemen in het leven. Maar wanneer hij echt deprimerende praat verkoopt is hij meestal in een dronken bui. De auteur laat Van Oudenaerden soms overkomen als een depressieve man die niets dan ongeluk heeft in zijn leven. Toch denk ik dat Walschap dit deed om de kleine problemen die iedereen wel heeft naar boven te halen. Iedereen heeft wel problemen en tegenslagen in het leven, soms zelfs nog zwaarder dan die van Van Oudenaerden, maar niet iedereen worstelt voor het grootste deel van zijn leven met zelfmoordgedachten. Dat is iets wat Van Oudenaerden onderscheidt van anderen, ondanks dat zijn leven niet per se erger is dan dat van anderen. Daarbovenop wordt Van Oudenaerden ook wel afgeschilderd als een erg nieuwsgierige man. Zo wilt hij toch nog een tijdje in leven blijven, enkel en alleen om het nieuws te volgen. Daarom denk ik dat – als je alles bij elkaar neemt – Van Oudenaerden eerder aangetrokken wordt tot de dood dan weggeduwd van het leven. Als sinds mensenheugenis zijn veel mensen gefascineerd door de dood. Zo denkt Thuur dat die gedachten na twee à drie jaar wel over zullen gaan, wat insinueert dat Thuur zelf ook al met die gedachten heeft gespeeld. De dood is een mysterie waar nooit antwoord op zal komen. Van Oudenaerden is echter net wat meer aangetrokken en dat is volgens mij de grootste reden van zijn doodswens. Zijn persoonlijke problemen zijn in mijn ogen slechts de druppels die de emmer doen overlopen, de vlam die de lont aansteekt.

2) Heeft Van Oudenaerden iets schokkends meegemaakt vroeger dat hem nu maakt hoe hij nu denkt en handelt?

Dat Van Oudenaerden nu zulke vreemde dingen doet en heel sterk bezig is met zelfmoord zou misschien te maken kunnen hebben met dat hij in het verleden iets heeft meegemaakt dat hem een trauma heeft opgeleverd. Het feit dat zijn vriend zo rustig blijft bij de zelfmoordgedachten van Van Oudenaerden wilt misschien zeggen dat dat gedrag voor Van Oudenaerden vanzelfsprekend is, of vanzelfsprekend is geworden. Daarnaast is er ook het fragment waar hij zijn vriend vraagt om tegen een boom te rijden. Ook dit kan misschien slaan op het idee dat Van Oudenaerden, al dan niet in een ver verleden, iets heeft meegemaakt waardoor hij nu dood wil.
Hier impliceren we dat Van Oudenaerden in zijn doodswens in bepaalde mate toch gestimuleerd wordt door persoonlijke problemen of trauma’s. Het kortverhaal is dan ook op verschillende manieren te interpreteren, wat het juist zo’n boeiend verhaal maakt.
Wat zouden die problemen en trauma’s dan zijn? Om te beginnen is de slechte relatie met zijn ouders heel waarschijnlijk één van de boosdoeners. Zijn jeugdjaren waren zeker niet gemakkelijk en ook wordt er in het verhaal gezegd dat zijn vrouw, die op dat moment nog zijn lief is, hardhandig wordt geslagen door haar vader. Het zou dan ook goed kunnen dan Van Oudenaerden in zijn leven wel vaker met fysiek en psychologisch geweld te maken heeft gekregen. Toch heeft hij het nog jaren volgehouden. Wanneer hij effectief het leven verlaat, lijkt hij al vrij oud. Toch blijft hij tot op het laatste moment aan zelfmoord denken. Wellicht heeft hij momenten gehad waarop hij herinnerd werd aan de pijnlijke momenten in zijn leven. Die zaken zouden we kunnen bekijken als schokkende ervaringen die zijn huidige denken en handelen beïnvloed hebben. Iedereen wordt beïnvloedt door zaken die het leven verstoren. Het zou kunnen dat Van Oudenaerden op de meest pijnlijke momenten een verlossing probeerde te vinden in de dood. Toch blijft hij het moment zelf uitstellen. Er wordt dan ook gezegd dat de kleinere dingen in het leven mooier worden, wat zou kunnen insinueren dat Van Oudenaerden af en toe niet meer denkt aan de pijn in zijn leven en toch weer een tijdelijke portie levenslust vindt.

3) Waarom wil hij toch zelfmoord plegen als hij levenslustig is?

Op zich komt het antwoord van deze vraag overeen met die van de vorige twee vragen. Anders is dat er deze keer gefocust wordt op het contradictorische aspect van een levenslustige man die achter de schermen helemaal niet zo levenslustig blijkt te zijn.
Van Oudenaerden zoekt een boeiend leven, stort zich steeds op nieuwe dingen maar merkt op dat deze geen succes zijn. Hij wil iets van zijn leven maken maar stoot telkens op onvoorziene zaken zoals de plotse zwangerschap van zijn vrouw. Ook hier probeert hij goed mee om te gaan. Maar al snel blijkt dat dit ook niets wordt. De snelle opvolgingen van mislukkingen zorgen bij hem voor twijfel. Hij ziet ook dat leeftijdsgenoten verder staan dan hem, en dat wil hij ook. Hij heeft de wil om meer te zijn, zo wil hij ook dat zijn dood spectaculair is en van alle tijden. Dit laat zien dat de man ambities heeft en iets wil betekenen. Dat zorgt ervoor dat je hem kan bekijken als een levenslustig iemand (afgezien van het feit dat hij zelfmoord wilt plegen uiteraard).
Je kan zeggen dat Van Oudenaerden met zichzelf in de knoop ligt. Hij weet niet wat hij wil en hij weet ook niet wie hij is. De man zit in een soort identiteitscrisis. Die crisis, gecombineerd met doodsfascinatie en andere persoonlijke problemen, laat hem worstelen met een doodswens.
Het is interessant om te zien dat Van Oudenaerden langs de ene kant dus een levenslustige en energieke man is maar tegelijk uit het leven wilt stappen en er genoeg van heeft. Het is een contradictie die er voor zorgt dat het kortverhaal van Walschap een zekere interesse weet op te wekken bij de lezer.
Ook is het heel interessant om te zien dat hij zijn dood wilt blijven uitstellen. Zijn overlevingsinstinct wist keer op keer te winnen van zijn doodswens. Misschien wist Van Oudenaerden goed genoeg dat zelfmoord een permanente oplossing voor een tijdelijk probleem is.