Opdracht 5: Vlaanderen vs Nederland 

Toen ik begon met het maken van deze taak stuitte ik op een vrij confronterend ‘probleem’. In mijn zoektocht naar verschillen tussen Nederland en Vlaanderen op cultureel en maatschappelijk vlak, kwam ik tot het besef dat ik eigenlijk niet zo heel erg veel afweet van de Nederlandse cultuur. Op zich vond ik dit een vrij verontrustende gedachte daar ik vind dat ik toch wat kennis mag hebben over de cultuur van onze noorderburen. Daarom probeerde ik me hier wat meer in te verdiepen. In dit proces kwam ik echter iets tegen – al was het meer maatschappelijk gericht – wat toch mijn meteen mijn aandacht trok.
Ik kwam namelijk volgende stelling tegen: ‘Vlamingen hebben een veel hogere onzekerheidsvermijding dan Nederlanders.’.

Op zich vond ik dit een vrij ‘gewaagde’ uitspraak. Het zou immers opgevat kunnen worden als ‘Vlamingen durven minder risico’s nemen’. Daarom begon ik meteen met het analyseren van deze uitspraak. Met een vrij kritische blik onderzocht ik of de auteur (Marinel Gerritsen) van bijhorende tekst niet te subjectief was bij het beargumenteren van de stelling.
Tot mijn verbazing – en om eerlijk te zijn ook wel genoegen – kwam de auteur toch zeer objectief uit de hoek. Er werden zelfs enkele feiten en voorbeelden aangehaald die ik niet zomaar kon tegenspreken.

Maar laten we beginnen bij het begin. Wat wordt er in de eerste plaats bedoelt met de stelling ‘Vlamingen hebben een veel hogere onzekerheidsvermijding dan Nederlanders’?
Wel, dit houdt onder andere in dat Vlamingen sneller de neiging hebben zich bedreigd te voelen in onzekere situaties dan hun noorderburen. Ook proberen zij (Vlamingen) meer grip te krijgen op de betreffende situatie. Iemand met een hoog onzekerheidsvermijdingsgehalte is dus sneller onzeker en gaat eerder uit van het ergste scenario.
Om het in cijfers om te zetten krijgen we zelfs volgend resultaat: Als we een schaal opstellen betreffende de onzekerheidsvermijding, waarbij 0 voor een zeer lage onzekerheidsvermijding staat en 100 voor een zeer hoge, scoort Nederland 53. Vlaanderen daarentegen, scoort net iets minder dan het dubbele met 97.

Verbluffende cijfers, vond ik. Maar met cijfers alleen win je niet altijd een argument. Voorbeelden zijn dan ook nooit overbodig. Een eerste is dan ook de Fyra. Nederlanders vonden dat de trein nog in staat was te rijden al vielen er onderdelen af en zwaaiden buitendeuren zomaar open. De Belgen daarentegen hielden de Fyra bij de grens tegen omdat ze vonden dat hij te veel mankementen had om door te rijden.
Dit is natuurlijk een zeer specifiek en wellicht eenmalig voorbeeld. Een beter is dan misschien de ‘agressiepolis’. Dit is een verzekering die Belgische leraren kunnen afsluiten; het dekt hen tegen de agressie van leerlingen. In Nederland is zulke verzekering onbestaand.  
Wat wellicht nog meer opvalt is het medische aspect rondom de hoge onzekerheidsvermijding van de Belgen. In Nederland worden immers veel minder medische handelingen verricht dan in Nederland. Ook zijn er veel minder ziekenhuisbedden, verpleegsters, tandartsen enzovoort. Vlamingen zouden naar verluid meer hun best doen om ziektes te voorkomen dan hun noorderburen. Vlamingen gebruiken bijkomend veel meer antibiotica, zo frequent zelfs dat er acties ondernomen moesten worden.
Om af te sluiten, wijs ik ten slotte op een uitspraak van Marie-Thérèse Claes: “Wat de Belg niet kent, dat eet hij niet." Hij is bang van het onbekende en van vreemdelingen. Hij spaart meer, gebruikt meer antibiotica en krijgt kinderen in het ziekenhuis. Thuis bevallen wordt in België gezien als een groot risico.” Ze (Marie-Thérèse Claes ) kent een Brits echtpaar dat in Tervuren woont, en waarvan het kind thuis geboren is. Dat is een unicum in die gemeente. "De enige echte Tervurenaar is nu een Brit!"

De uitspraak die ik aanvankelijk vrij subjectief vond klinken, blijkt dan toch goed ondersteund te zijn. Het heeft ook een beetje mijn ogen geopend want – wederom – ben ik op de grote maar soms heel subtiele verschillen tussen Vlaanderen en Nederland gestuit. Nu besef ik ook wat meer dat men ondanks het spreken van eenzelfde taal en het feit dat we buurlanden zijn, er toch grote culturele en maatschappelijke verschillen kunnen zijn. Ik heb bij het maken van deze taak dan misschien niet meteen de culturele kant van Nederland ontdekt, toch heb ik weer een heel interessant maatschappelijke verschil geleerd!

Gebaseerd op: Gerritsen, M. (2014). Vlaanderen en Nederland: één taal, twee culturen? Nederlands van nu (Editie januari 2014), 4.